Năm 2024 đánh dấu bước phát triển mạnh mẽ của thị trường Internet vạn vật (IoT) tại Việt Nam, phản ánh sự chuyển đổi không ngừng của nền kinh tế số và nỗ lực hiện đại hóa hạ tầng công nghệ trong nước. Với sự gia tăng ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, sản xuất, y tế, và nhà thông minh, IoT đã trở thành nền tảng cho các giải pháp nâng cao hiệu quả, tiết kiệm chi phí và cải thiện trải nghiệm người dùng. Quy mô thị trường IoT Việt Nam hiện đã đạt mức 2,5 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng hàng năm ấn tượng ở mức 22%. Theo các chuyên gia, thị trường này có thể đạt 7 tỷ USD vào năm 2025, cho thấy tiềm năng lớn trong việc định hình tương lai công nghệ Việt Nam.
Ứng dụng IoT trong nông nghiệp thông minh là một trong những thành tựu nổi bật của năm 2024. Các cảm biến đo lường độ ẩm, ánh sáng và nhiệt độ đã giúp các nhà nông tối ưu hóa quy trình canh tác, từ đó tăng năng suất và giảm thiểu rủi ro. Đặc biệt, các hệ thống tưới tiêu tự động được điều khiển bằng IoT không chỉ tiết kiệm nước mà còn cải thiện chất lượng sản phẩm, mở ra cơ hội xuất khẩu nông sản chất lượng cao. Trong lĩnh vực nhà thông minh, thị trường này cũng ghi nhận sự bùng nổ với doanh thu dự kiến đạt hơn 350 triệu USD trong năm nay. Các thiết bị điều khiển từ xa như đèn chiếu sáng, hệ thống an ninh, và điều hòa thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong các gia đình hiện đại, đặc biệt ở các thành phố lớn.
Trong lĩnh vực y tế, IoT đã giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhờ các thiết bị đeo thông minh và hệ thống giám sát từ xa. Những công cụ này không chỉ cung cấp dữ liệu liên tục về nhịp tim, huyết áp, và mức độ hoạt động của người dùng mà còn hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị. Việc áp dụng IoT trong y tế cũng góp phần giảm tải áp lực cho hệ thống bệnh viện, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe tăng cao. Bên cạnh đó, ngành sản xuất tại Việt Nam đã ứng dụng IoT vào việc tự động hóa quy trình, từ quản lý dây chuyền sản xuất đến theo dõi chuỗi cung ứng. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu lỗi vận hành mà còn tối ưu hóa việc sử dụng nguyên liệu, nâng cao năng suất lao động.
Hạ tầng IoT tại Việt Nam cũng được đầu tư mạnh mẽ trong năm qua, đặc biệt là sự phát triển của mạng 5G và các trung tâm dữ liệu lớn. Vào tháng 4/2024, nhà máy sản xuất thiết bị IoT và nhà thông minh do Lumi Việt Nam khánh thành với quy mô hơn 6.000 m² và vốn đầu tư trên 100 tỷ đồng là một trong những sự kiện đáng chú ý. Nhà máy này không chỉ khẳng định khả năng sản xuất thiết bị công nghệ cao trong nước mà còn đánh dấu bước tiến quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng IoT toàn cầu. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, thị trường IoT cũng đối mặt với không ít thách thức. Các vấn đề liên quan đến an ninh mạng và bảo mật dữ liệu đang trở thành mối quan tâm hàng đầu khi số lượng thiết bị kết nối ngày càng tăng. Nguy cơ rò rỉ thông tin hoặc tấn công mạng từ các thiết bị không được bảo vệ kỹ lưỡng là một bài toán cần lời giải cấp bách.
Ngoài ra, việc triển khai hạ tầng IoT trên diện rộng đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn và sự phối hợp giữa các bên liên quan, bao gồm chính phủ, doanh nghiệp, và các tổ chức nghiên cứu. Việc xây dựng một hệ sinh thái IoT hoàn chỉnh, với sự liên kết chặt chẽ giữa các lĩnh vực, sẽ là chìa khóa để phát huy tối đa tiềm năng của công nghệ này. Đồng thời, các doanh nghiệp cần chú trọng hơn đến việc đào tạo nguồn nhân lực và cải tiến công nghệ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao từ thị trường.
Mặc dù còn nhiều thách thức, triển vọng tương lai của IoT tại Việt Nam là rất tích cực. Với sự phát triển không ngừng của mạng 5G, trí tuệ nhân tạo (AI), và công nghệ điện toán đám mây, IoT hứa hẹn sẽ tiếp tục bùng nổ, mang lại giá trị lớn cho nền kinh tế và cộng đồng. Các doanh nghiệp trong nước đang đứng trước cơ hội lớn để tận dụng sức mạnh của IoT, nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển sản phẩm, dịch vụ mới. Đồng thời, chính phủ cũng cần có các chính sách hỗ trợ phù hợp để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường này.
Năm 2024 không chỉ là năm thành công về mặt tăng trưởng mà còn là bước đệm quan trọng đưa Việt Nam tiến gần hơn tới vị trí dẫn đầu trong khu vực về công nghệ IoT. Với những bước tiến đã đạt được, IoT không chỉ thay đổi cách chúng ta sống, làm việc và tương tác, mà còn góp phần xây dựng một nền kinh tế số hiện đại, kết nối và bền vững hơn.
Tuấn Nguyễn
