Trong những năm gần đây, hình ảnh các cửa hàng thức ăn nhanh mọc lên như nấm tại Thành phố Hồ Chí Minh đã trở nên quá quen thuộc. Từ khu vực trung tâm đến các khu dân cư, các nhãn hiệu như McDonald’s, KFC, Lotteria hay Jollibee ngày càng phủ rộng khắp nơi. Điều này đáng lo ngại khi nó đang dần lấn át và đe dọa “vị thế” của ẩm thực truyền thống địa phương.
Năm 2024, thị trường thức ăn nhanh Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh, đạt quy mô khoảng 4,5 tỷ USD, tăng hơn 15% so với năm 2023. Nhu cầu tiêu dùng tăng đáng kể, đặc biệt từ người tiêu dùng trẻ và các gia đình có thu nhập trung bình. Các thương hiệu hàng đầu như McDonald’s, KFC, Lotteria đang mở rộng hệ thống cửa hàng, ước tính đạt khoảng 3.500 cửa hàng trên toàn quốc. Sự phát triển nhanh chóng của thị trường này đã thu hút nhiều đầu tư mới từ các nhà tư vấn trong nước và quốc tế.
Một trong những lý do chính khiến giới trẻ ưa chuộng thức ăn nhanh là tính tiện lợi và nhanh chóng. Các bạn thường có lịch trình bận rộn, không nhiều thời gian để chuẩn bị bữa ăn truyền thống. Thức ăn nhanh mang lại sự thuận tiện và giúp tiết kiệm thời gian. Bên cạnh đó, các chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh cũng đầu tư mạnh vào việc tạo ra các sản phẩm phù hợp với khẩu vị của người tiêu dùng trẻ.
Tuy nhiên, sự lên ngôi của thức ăn nhanh không chỉ ảnh hưởng đến thói quen ăn uống của người dân, mà còn gây lo ngại về mặt sức khỏe cộng đồng. Các món ăn nhanh thường chứa hàm lượng chất béo, natri, đường cao, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về bệnh tim mạch, béo phì, tiểu đường…
Chị Thư đang chờ mua hàng ở cửa hàng KFC chia sẻ: “Tôi khá thích thức ăn nhanh vì để tiết kiệm thời gian và dành thời gian vào việc nghỉ ngơi. Tuy nhiên, thức ăn nhanh khá đắt, nhưng tôi có thể canh khung giờ có mã giảm giá ở trên ứng dụng đặt hàng để tiết kiệm chi phí. Về vấn đề sức khỏe, tôi nghĩ rằng việc ăn thức ăn nhanh cũng có thể ảnh hưởng, vì đa số thức ăn nhanh là hàng đông lạnh, có thể chứa nhiều chất bảo quản và độ dinh dưỡng không cao.”
“Dạo này buôn bán không được như trước, hồi đó trước dịch một ngày tôi bán vài trăm tô bún bò là chuyện bình thường, nhưng bây giờ một ngày chưa tới một trăm tô.” – Chị Linh chủ quán bún bò Quận 8 ngậm ngùi nói.
Trong khi đó, các nhà hàng, quán ăn truyền thống đang phải đối mặt với sức ép cạnh tranh ngày càng gay gắt. Không chỉ về mặt giá cả, mà còn cả về chiến lược quảng cáo và sự tiện lợi của các chuỗi thức ăn nhanh. Việc bảo tồn và phát huy ẩm thực truyền thống của Thành phố Hồ Chí Minh đang đứng trước nhiều thách thức. Điều này không chỉ là mất mát về mặt văn hóa ẩm thực, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
Đỗ Nguyễn Quỳnh Phương
