Để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số cũng phát triển khoa học, công nghệ, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Chuyển đổi số: Nói thật, làm thật, hưởng thụ thật
Hiện nay, số thủ tục hành chính đã cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên Cổng dịch vụ Công Quốc gia lên tới 4.454 thủ tục, tạo điều kiện rất thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Có thể nói, chuyển đổi số là xu thế tất yếu đang được cả thế giới thực hiện và Việt Nam không đứng ngoài cuộc. Việt Nam đã có bước tiến mạnh mẽ trong xếp hạng về chuyển đổi số quốc tế: Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử năm 2024 tăng 15 bậc, xếp hạng 71/193.
Công nghiệp công nghệ thông tin có bước phát triển, tác động lan tỏa tích cực đến nhiều ngành, lĩnh vực, có 51.000 doanh nghiệp công nghệ số và tạo 1,5 triệu việc làm.
Thương mại điện tử tiếp tục có bước phát triển nhanh, Việt Nam thuộc nhóm 10 nước có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới. Thanh toán không dùng tiền mặt được triển khai rộng khắp cả nước, tỉ lệ người trưởng thành có tài khoản đạt 87%; tăng trưởng thanh toán không dùng tiền mặt hàng năm đạt 50%; có 9,13 triệu khách hàng sử dụng Mobile Money.
Chuyển đổi số phục vụ người dân, an sinh xã hội có bước phát triển mạnh mẽ, từng bước hình thành xã hội số, công dân số, nổi bật trên các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, y tế, khám chữa bệnh, bảo hiểm xã hội, chi trả an sinh xã hội, tư pháp…
Phát biểu tại Tọa đàm Thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Đến nay, chuyển đổi số đã “đến từng ngõ, gõ từng nhà, qua mỗi người”.
Tầm nhìn đến năm 2030, Việt Nam trở thành quốc gia số, phát triển thịnh vượng, tiên phong ứng dụng các công nghệ mới và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện phương thức quản lý, điều hành; chuyển đổi phương thức sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; lối sống, làm việc và học tập của người dân; phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, bao trùm, rộng khắp, “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Thụ hưởng thành quả từ chuyển đổi số
Trước đây, xã Tỏa Tình (huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên) không có sóng internet hay sóng điện thoại. Nhưng giờ đây nhờ chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích đến năm 2025 của Chính phủ miễn phí internet cho các xã vùng sâu, vùng xa, xã đặc biệt khó khăn, dân tộc thiểu số, bà con tại xã Tỏa Tình có thể dùng điện thoại thông minh để tra cứu biến động giá cà phê, cách chăm sóc cây cà phê và bán hàng trực tuyến.
“Từ lúc có internet, tôi cảm thấy cuộc sống phát triển hơn. Những thứ mình chưa biết có thể lên Google tìm kiếm. Có thể tìm kiếm được người mua cà phê với giá cao hơn, giúp quan hệ rộng hơn”, anh Mùa A Sùng, xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên cho biết.
Cả nước hiện có hơn 20.000 điểm truy cập internet công cộng được thiết lập tại vùng sâu, vùng xa. Internet và điện thoại thông minh giúp người dân ở những nơi xa xôi, còn nhiều khó khăn được tiếp cận tri thức mở ra cơ hội học tập từ xa cho các học sinh, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn, miền núi với đồng bằng. Nhờ thương mại điện tử, nông dân có thể quảng bá và bán sản phẩm khắp cả nước giúp nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.
Tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, chuyển đổi số càng diễn ra mạnh mẽ, đặc biệt là những dịch vụ công trực tuyến: đăng ký khai sinh thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi; đăng ký khai tử, xóa thường trú… Đây là những thủ tục sát sườn với mỗi người dân.
Nhiều loại giấy tờ như đăng ký xe, giấy phép lái xe bảo hiểm y tế cũng được tích hợp vào ứng dụng VNEID. Ở bất cứ đâu cũng có thể đăng ký trực tuyến, cấp phiếu lý lịch tư pháp điện tử qua ứng dụng này.
‘Thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, nhân lực thông minh’
Dù cho chuyển đổi số đã len lỏi vào từng ngõ ngách cuộc sống, song Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đây mới chỉ là kết quả bước đầu. Thời gian tới, để chuyển đổi số thành công, chúng ta cần phải có những chiến lược trọng tâm, phù hợp để triển khai một cách thần tốc, hiệu quả, có tính bứt phá toàn diện hơn.
Theo lãnh đạo Chính phủ, thời gian tới cần đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược số, gồm: Đột phá về thể chế số; Đột phá về hạ tầng số; Đột phá về nguồn nhân lực số, với phương châm “thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, nhân lực thông minh”.
Về đột phá thể chế số, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện hành lang pháp lý số cho mọi vấn đề liên quan đến kinh tế, giao dịch dân sự, sản xuất, kinh doanh…
Về đột phá hạ tầng số, Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh đầu tư, nâng cấp hạ tầng trục viễn thông quốc gia và đa dạng hóa địa bàn, phương thức kết nối, mở rộng kết nối cáp quang biển quốc tế, phát triển vệ tinh. Nâng cấp và đẩy mạnh cung cấp dịch vụ viễn thông bằng vệ tinh…
Về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số, Thủ tướng yêu cầu Triển khai có hiệu quả Đề án “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2045”.
Khuyến nghị cho đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số của Việt Nam, ông Nguyễn Duy Hưng – Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh, cần tăng cường nhận thức để nâng cao nhận thức của cả xã hội về vai trò của chuyển đổi số. Coi việc thực hiện chuyển đổi số là của cả hệ thống chính trị và của mọi người dân. Phải tập trung hoàn thiện thể chế pháp luật để tạo khuôn khổ pháp lý cho quá trình thực hiện chuyển đổi số, đặc biệt là với những mô hình mới, hoạt động kinh tế mới.
Để đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số, chất lượng nguồn nhân lực cần phải được ưu tiên.
PGS.TS Tạ Hải Tùng – Hiệu trưởng Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội
Ngoài ra, cần phải đầu tư thích đáng vào hạ tầng số và dữ liệu số. Bởi chỉ khi có đầy đủ hạ tầng số và dữ liệu số một cách đầy đủ, đồng bộ thông suốt mới có thể thực hiện được công cuộc chuyển đổi số.
Cần ưu tiên tập trung để phát triển ngành công nghiệp mới: Bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, tự động hoá… Để làm tất cả các việc trên cần nguồn lực phục vụ trực tiếp cho công cuộc chuyển đổi số.
Cùng quan điểm, PGS.TS Tạ Hải Tùng – Hiệu trưởng Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, để đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số, chất lượng nguồn nhân lực cần phải được ưu tiên. Theo ông Tùng, khi đào tạo nguồn nhân lực cần tập trung đào tạo chuyển đổi và nâng cao năng lực số cho người dân. Cùng với đó là đào tạo nguồn nhân lực chuyên gia chất lượng cao.
Động lực chủ chốt cho khát vọng hùng cường
Để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số cũng phát triển khoa học, công nghệ, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam thuộc nhóm 3 nước dẫn đầu Đông Nam Á, nhóm 50 nước đứng đầu thế giới về năng lực cạnh tranh số và chỉ số phát triển Chính phủ điện tử; nhóm 3 nước dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về nghiên cứu và phát triển trí tuệ nhân tạo, trung tâm phát triển một số ngành, lĩnh vực công nghiệp công nghệ số mà Việt Nam có lợi thế. Tối thiểu có 5 doanh nghiệp công nghệ số ngang tầm các nước tiên tiến.
Đến năm 2045, Việt Nam có quy mô kinh tế số đạt tối thiểu 50% GDP; là một trong các trung tâm công nghiệp công nghệ số của khu vực và thế giới; thuộc nhóm 30 nước dẫn đầu thế giới về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Tỉ lệ doanh nghiệp công nghệ số tương đương các nước phát triển; tối thiểu có 10 doanh nghiệp công nghệ số ngang tầm các nước tiên tiến.
Hôm 13/1, tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, với mục tiêu trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2030 và nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, chúng ta phải coi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chủ chốt.
“Đây chính là “chìa khóa vàng”, là yếu tố sống còn để vượt qua bẫy thu nhập trung bình và nguy cơ tụt hậu, đồng thời hiện thực hóa khát vọng hùng cường và thịnh vượng của dân tộc ta”, Tổng Bí thư khẳng định.
Để cụ thể hóa các mục tiêu trong Nghị quyết 57, Tổng Bí thư cho rằng cần luôn quán triệt xem đầu tư vào khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là chiến lược lâu dài, chấp nhận độ trễ và rủi ro trong triển khai. Xem đây là khoản đầu tư, mà đầu tư thì chấp nhận có thắng có thua.
Xem dữ liệu là nguồn tài nguyên mới, là “không khí và ánh sáng” của kỷ nguyên mới, là tư liệu sản xuất mới; chuyển đổi số là công cụ đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, đổi mới lực lượng sản xuất. Đổi mới sáng tạo chính là “cây gậy thần” đạt tới thịnh vượng bền vững, với nhà khoa học giữ vị trí trung tâm.
Theo VTV
