Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều cửa hàng cũng như sàn thương mại điện tử bán đèn năng lượng mặt trời với giá rẻ, chỉ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn đồng/bộ, được khá nhiều người tìm mua.
Tuy nhiên, những loại đèn giá rẻ này thường chất lượng thấp, dễ hư hỏng chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng.
Theo ghi nhận của phóng viên, đèn năng lượng mặt trời giá rẻ đang bán trên các sàn thương mại điện tử rất đa dạng, từ đèn led, đèn chiếu sáng sân vườn đến đèn pha, đèn đường…, với giá bán dao động từ khoảng 50.000 đồng đến trên dưới 1 triệu đồng/bộ. Cụ thể, đèn led năng lượng mặt trời 100 bóng cảm ứng chuyển động được rao bán với giá 59.000 đồng/cái, có nơi giảm còn 40.000-45.000 đồng; đèn chiếu sáng sân vườn 30W giá khoảng 150.000 đồng, đèn 100W giá 400.000-500.000 đồng, đèn 150W khoảng 700.000 đồng… – tức chưa tới 1/3 so với hàng được phân phối chính thức. Những mẫu này có pin năng lượng và pin lưu trữ gắn liền với đèn hoặc có tấm pin rời, được người bán quảng cáo rất hấp dẫn như: sử dụng công nghệ cao, cấu tạo bằng chất liệu siêu bền, chống nước, tuổi thọ lên đến hàng chục ngàn giờ, có cả cảm biến ánh sáng tự động phát hiện người đi qua, tự điều chỉnh ánh sáng phù hợp để tiết kiệm pin…
Ông Lê Văn Tùng – chủ tiệm đồ điện tại khu vực chợ Dân Sinh, TP HCM – cho biết cấu tạo của đèn năng lượng mặt trời gồm một tấm pin mặt trời để hấp thụ ánh sáng và chuyển hóa quang năng thành điện năng, đèn led với số lượng bóng nhiều hay ít tùy vào công suất, kết hợp pin li-ion hoặc bình ắc-quy để lưu trữ điện. Chất lượng của các tấm pin năng lượng mặt trời dựa vào tế bào quang điện (solar cell), được chia thành 4 loại A, B, C, D với 24 mức. Loại A gồm các mức 1-8 có chất lượng tốt, cho hiệu suất tạo ra điện cao; loại B từ mức 9-16 và C từ mức 17-24. Những tấm pin nằm ngoài mức 24 thuộc loại D, có chất lượng kém.
Đèn năng lượng mặt trời được bán khá nhiều trên thị trường nhưng chất lượng chưa được ai kiểm chứng
Đèn năng lượng mặt trời giá rẻ chủ yếu có xuất xứ từ Trung Quốc. Các đầu nậu ở Trung Quốc thu gom pin mặt trời thải loại D theo dạng cân ký từ nhiều nguồn khác nhau, sau đó lọc các tế bào quang điện còn sử dụng được để ghép thành tấm pin và bán ra thị trường với giá rất rẻ. Các tấm pin được lắp ráp từ những tế bào quang điện thải loại sẽ nhanh lão hóa và nhanh giảm hiệu suất tạo ra dòng điện. Do các tế bào quang điện được ghép nối tiếp, khi một tế bào bị hư sẽ làm hỏng cả tấm pin.
Theo ông Trần Đình Quân, Giám đốc Công ty TNHH Kỹ thuật điện Trần Lê, các loại đèn năng lượng mặt trời trên thị trường hiện nay có đến 80% là hàng Trung Quốc; còn lại có nguồn gốc từ châu Âu và Hàn Quốc với giá cao gấp 6-7 lần nên ít được chọn mua. Ông Quân cho biết bộ đèn có giá quá rẻ chỉ mang tính trang trí vì độ sáng thấp, thời gian sử dụng ngắn do sử dụng tấm pin có kích thước nhỏ, mỏng, pin trữ điện dung lượng thấp.
Tấm pin năng lượng mặt trời có tác dụng thu năng lượng mặt trời để chuyển hóa thành nguồn điện, còn bộ lưu điện là nơi lưu trữ năng lượng và cung cấp cho bóng đèn khi không có ánh sáng mặt trời. Bộ phận tích trữ điện hiện nay thường là pin li-ion, dung lượng khoảng 2.000-10.000 mAh. Tuy nhiên, các loại đèn giá rẻ thường sử dụng pin dung lượng khá thấp và linh kiện kém chất lượng. Dù bóng đèn có công suất lớn, tấm pin năng lượng mặt trời thu điện tốt mà nguồn lưu trữ chất lượng kém, đèn cũng hoạt động không đúng công suất, thậm chí chập chờn, khiến bóng và các bộ phận khác bị ảnh hưởng theo.
Theo ông Quân, người tiêu dùng khi chọn mua đèn năng lượng mặt trời cần chú ý đến nguồn gốc xuất xứ, thông số kỹ thuật. Các bộ phận linh kiện phải dày, chắc chắn, cứng cáp, độ hoàn thiện cao, có khả năng chống nước. Kể cả chip điều khiển, chip led, bo mạch điều khiển, bộ tản nhiệt, tấm pin đều phải đạt được độ tin cậy cao.