‘Siêu’ công trình cống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé, tại Kiên Giang là công trình thủy lợi lớn nhất Việt Nam, vốn đầu tư giai đoạn 1 hơn 3.300 tỉ đồng sẽ khánh thành chiều nay ngày 5.3.
Bộ NN-PTNT cho biết, chiều ngày 5.3, tại H.Châu Thành, Kiên Giang sẽ diễn ra lễ khánh thành Hệ thống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé giai đoạn 1. Công trình được khởi công từ tháng 10.2019 với tổng mức đầu tư có dự án hơn 3.309 tỉ đồng. Đây là công trình thủy lợi được xem lớn nhất Việt Nam về quy mô, khẩu độ thông nước; được xây dựng trên dòng sông Cái Lớn (thuộc địa bàn 2 huyện An Biên và Châu Thành, Kiên Giang), công trình do người Việt Nam thiết kế, thi công và quản lý.
 |
| ‘Siêu’ công trình cống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé,
tại Kiên Giang là công trình thủy lợi lớn nhất Việt Nam, vốn đầu tư giai đoạn 1 hơn 3.300 tỉ đồng ĐÌNH TUYỂN |
Tác động lớn
Theo mô tả của Bộ NN-PTNT, vùng chịu tác động của “Siêu cống thủy lợi” Cái Lớn – Cái Bé có rộng tới 384.120 ha, trong đó có tới 346.241 ha đất sản xuất nông nghiệp, thủy sản của người dân thuộc 5 tỉnh: Kiên Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng.
Do quy mô, tác động quá lớn nên trước khi được đầu tư xây công trình từng vấp phải nhiều ý kiến phản biện trái chiều, những lo ngại tác động tiêu cực đến hệ sinh thái. Sau đó, qua đánh giá giữa mặt lợi và mặt hại và tiếp nhận các ý kiến đóng góp, công trình đã được Bộ NN-PTMT phê duyệt và khởi công xây vào tháng 10.2019. Sau 24 tháng thi công xuyên dịch Covid-19, công trình này đã hoàn thành.
 |
| Cống Cái Lớn xây dựng trên sông Cái Lớn
cách cầu Cái Lớn 2,1km về hướng sông Hậu. Cống này có 11 cửa van nặng từ 188 – 203 tấn |
Nhiệm vụ chính của công trình thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé gồm kiểm soát nguồn nước (mặn, lợ, ngọt), tạo điều kiện sản xuất ổn định, bền vững đối với các mô hình sản xuất theo hệ sinh thái (ngọt, mặn – lợ, ngọt – lợ luân phiên) cho vùng hưởng lợi với diện tích tự nhiên 384.120 ha (diện tích hưởng lợi trực tiếp là 333.620 ha, diện tích hỗ trợ là 50.500 ha); trong đó, đất sản xuất nông nghiệp là 346.241 ha. Công trình sẽ kết hợp với tuyến đê biển Tây tạo thành cụm công trình phòng, chống thiên tai, nước biển dâng do bão, giảm ngập lụt, úng do lún, sụt đất; giảm thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn vào mùa khô cho các mô hình sản xuất trong vùng.
 |
| Nhiệm vụ chính của công trình thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé
gồm kiểm soát nguồn nước (mặn, lợ, ngọt), tạo điều kiện sản xuất ổn định, bền vững ĐÌNH TUYỂN |
Bên cạnh đó, công trình sẽ góp phần cấp nước ngọt trong mùa mưa cho vùng sản xuất mặn, ngọt H.An Minh, An Biên (Kiên Giang) ở những năm mưa ít; tiêu thoát, giảm ngập úng cho vùng hưởng lợi của hệ thống (Kiên Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau) trong điều kiện biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Một nhiệm vụ quan trọng khác là kết hợp phát triển cơ sở hạ tầng giao thông bộ, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội trong khu vực.
 |
| Cống Cái Bé đã được đưa vào vận hành sớm hơn dự kiến để kiểm soát mặn mùa khô 2020-2021
ĐÌNH TUYỂN |
Trước đó, đầu tháng 2.2021, một hợp phần là cống Cái Bé đã được đưa vào vận hành sớm hơn dự kiến để kiểm soát mặn mùa khô 2020-2021 cho khoảng 20.000 ha đất sản xuất của hai tỉnh Kiên Giang, Hậu Giang, giúp tỉnh Kiên Giang tiết kiệm được chi phí đắp hơn 130 đập tạm…
Không ngăn mặn chỉ điều hòa
Theo quy trình vận hành tạm thời hệ thống công trình thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé của Bộ NN-PTNT ban hành, công trình này được vận hành thử nghiệm trong 2 năm, sau đó sẽ xem xét sửa đổi, bổ sung và phê duyệt quy trình vận hành chính thức.
 |
| Theo Ban 10 (Bộ NN-PTNT) công trình sẽ làm thế nào giữ được sự ổn định
cho 3 vùng: ngọt, mặn- lợ, ngọt- lợ luân phiên, không phải là ngăn mặn chỉ hạn chế tình trạng mặn quá bất thường ĐÌNH TUYỂN |
Nguyên tắc vận hành công trình phải đảm bảo: Thống nhất trong toàn bộ hệ thống, không chia cắt theo địa giới hành chính; Bảo đảm an toàn cho công trình, an toàn cho người và tài sản trong khu vực, hài hoà lợi ích giữa các nhu cầu sử dụng nước, phát huy hiệu quả khai thác tổng hợp, phục vụ đa mục tiêu của công trình thủy lợi; Không làm thay đổi nguồn nước của các hệ sinh thái hiện tại (ngọt, mặn- lợ, ngọt- lợ luân phiên); Không để xảy ra tranh chấp về nguồn nước cũng như hạn chế tác động bất lợi đến các vùng liên quan và cuối cùng là không vượt quá các chỉ tiêu thiết kế công trình và năng lực thực tế của hệ thống.
 |
| Công trình này được vận hành thử nghiệm trong 2 năm,
sau đó sẽ xem xét sửa đổi, bổ sung và phê duyệt quy trình vận hành chính thức ĐÌNH TUYỂN |
Theo ông Lê Hồng Linh, Giám đốc Ban Quản lý đầu tư và xây dựng công trình thủy lợi 10 (chủ đầu tư dự án), sẽ có 16 điểm quan trắc nước đo mặn, ô nhiễm, đo mực nước… ở trong vùng dự án để chuyển dữ liệu về trung tâm điều hành phục vụ cho vận hành cống. Trên cơ sở công trình này các địa phương phải xây dựng một quy hoạch sử dụng nguồn nước hợp lý nhất.
 |
| Theo Bộ NN-PTNT, vùng chịu tác động của “Siêu cống thủy lợi” Cái Lớn – Cái Bé
có rộng tới 384.120 ha, trong đó có tới 346.241 ha đất sản xuất nông nghiệp, thủy sản ĐÌNH TUYỂN |
“Công trình không phải là ngăn chặn nước mặn, đóng cống thì ngoài mặn, trong ngọt, thay đổi hẳn vùng dự án, bản chất là nó sẽ giữ sự ổn định cho vùng sản xuất chứ không phải ngăn chặn triệt để. Trong vùng dự án vẫn là 3 hệ sinh thái, nước lợ, nước mặn và nước ngọt không bị xáo trộn. Công trình sẽ làm thế nào giữ được sự ổn định cho 3 vùng này, từ đó ổn định sản xuất, không để tình trạng mặn thất thường xảy ra, đồng thời giữ lại nguồn nước ngọt khi cần”, ông Linh nói.
Thoát “bão giá” vật liệu
Ông Lê Hồng Linh, Giám đốc Ban 10 (Bộ NN-PTNT) cho biết, công trình thi công trong tình hình dịch Covid-19 phức tạp, công nhân phải hạn chế đi lại, nhưng đó cũng là cơ hội để việc thi công xuyên được suốt và tập trung cao độ hơn, tiến độ công trình nhờ đó được rút ngắn đáng kể.
 |
| Công trình thi công gấp rút ngay thời điểm dịch Covid-19 căng thẳng
ĐÌNH TUYỂN |
 |
| Công nhân buộc phải hạn chế đi lại đã giúp cho công trình thi công xuyên suốt hơn
ĐÌNH TUYỂN |
Ông Phan Văn Quân, Chỉ huy trưởng công trình của Trung Nam E&C (đơn vị nhà thầu) cho rằng, với quy mô của công trình Hệ thống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé cũng như các điều kiện về công tác giải phóng mặt bằng thì dự kiến sẽ phải mất ít nhất 36 – 40 tháng mới có thể hoàn thành. “Tuy nhiên, khi biết được đây là công trình thủy lợi trọng điểm cấp quốc gia và có tính cấp bách đối với ĐBSCL nên các nhà thầu đều tập trung tối đa. Nhờ vậy tiến độ dự án đã được đẩy nhanh còn 24 tháng. Thậm chí tính đến quý 3.2021, chúng tôi đã hoàn thành gói thầu công trình với tiến độ sớm hơn 2 tháng so với cam kết 24 tháng lúc đầu”, ông Quân nói.
 |
| Nhờ tập trung thi công nên công trình này đã ít bị tác động bởi “bão giá”
vật liệu xây dựng xảy ra suốt từ năm 2021 tới nay ĐÌNH TUYỂN |
Đặc biệt, nhờ vượt tiến độ nên Hệ thống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé đã ít bị ảnh hưởng bởi “bão giá” vật liệu xây dựng từ đầu năm 2021 đến nay. “Nếu như năm 2020 không kịp đẩy nhanh tiến độ và chỉ cần chậm mấy tháng thôi thì giờ này, công trình có lẽ vẫn còn nằm dưới nước, không thể nào vượt qua được phần trượt giá”, ông Linh cho hay.
BOX
Dự án Hệ thống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé bao gồm các hợp phần cống Cái Lớn, cống Cái Bé, cống Xẻo Rô; đê nối cống Cái Lớn, cống Cái Bé với QL61 (Kiên Giang). Trong đó, công trình chính là cống Cái Lớn xây cách cầu Cái Lớn 2,1 km về hướng sông Hậu. Cống này có 11 cửa van, trong đó có 8 cửa van có khẩu độ 40 m x 9 m, mỗi cửa van nặng 203 tấn; 2 cửa van khẩu độ 40 m x7,5 m, nặng 188 tấn và 1 cửa van khẩu độ 40 m x 6,0 m, nặng 155 tấn. Cống Cái Bé xây dựng dưới lòng sông Cái Bé, cách cầu Cái Bé 1,9 km về hướng sông Hậu, rộng 85 m với 1 âu thuyền rộng 15 m. Ngoài ra còn có cống Xẻo Rô cách cống Cái Lớn 3 km, có chiều rộng 41,5 m. Cùng với đó là 6 km đường đê giao thông kết nối các công trình…
Thanhnien Onile